·
"Mekatronik",
en basit anlatımıyla; makina, elektronik ve yazılım kombinasyonundan oluşan
sistemler ile ilgilenen bir mühendislik dalıdır. Mekatronik; makina
mühendisliği, elektronik, kontrol ve bilgisayar sistemlerinin sinerjik bir
kombinasyonu; işlevleri mekanik, elektronik, bilgisayar ve yazılım
teknolojisinin entegrasyonuna dayanan ve gelişmiş ürün, işlem ve sistemleri
kurmak için kullanılan ürünlerin dizaynı ile ilgilenen disiplinler arası bir
mühendislik dalıdır.
·
Mekatronik; gelişmiş
ürün, kalite ve yüksek performansa ulaşmak için tasarlanan; hesaplama,
mekanizasyon, tahrik, algılama ve kontrol parametrelerini aynı anda bulunduran
sistem ve ürünlerin dizaynıyla ilgilenen entegre bir çalışmadır. Mekatroniğin
ana prensibi şekilde de görüldüğü gibi çeşitli tasarım veya dizayn yoluyla bu
disiplinlerin entegrasyonudur.
·
Bir mekatronik
mühendisinin sahip olması gereken özellik şu iki temel unsur arasındaki dengeyi
kurabilmesidir; modelleme-analiz ve deneysel çalışma-donanım uygulama
yeteneğidir. Bir mekatronik sistemin dizaynındaki sinerji ve entegrasyon
geleneksel bir disiplinden çok disiplinler birleşkesidir. Mekatronik sitemlerin
elemanlarını sensörler, tahrik elemanları, mikrokontrolör (mikroişlemciler) ve
gerçek zamanlı kontrol yazılımları oluşturur. Tahrik elemanları genellikle
yüksek kesinlik özelliklerine sahip elektrik motorları ve selenoidlerdir.
Yapılan çalışmaya göre uygun sensörler (ışık, ivme, ağırlık, renk, sıcaklık ve
görüntü v.b. sensörleri) kullanılır. Mekatronik sistem veya ürünleri eski tip
elektromekanik sistem veya ürünlerden ayıran özelliklerden bir tanesi, mekanik
bazı fonksiyonların elektronik ve yazılım fonksiyonlarıyla değiştirilmesidir.
Bu da hem dizayn hem de işlem açısından daha fazla esneklik imkanı verir.
Mekatroniğin diğer özelliği performans hız ve kesinliğinin artmasıdır. Üçüncü
bir üstünlüğü, otomatik veri toplama ve raporlama yeteneğidir. Ek olarak ileri
mekatronik sistemleri karmaşık sistemlerde dağınık kontrol yapabilme yeteneğine
sahiptir.
·
Mekatronik sistemler
çok geniş ve gelişen bir uygulama alanında kullanılmaktadır. Robotlar,
endüstriyel üretim makineleri, kameralar, bilgisayar disk sürücüleri örnek
olarak gösterilebilir.
Mekatroniğin
Tarihçesi?
·
Japonya mekatronik
biliminin kurulma ve gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. İlk kez 1969
yılında Japon Yasukawa Elektrik Şirketi'nden bir mühendis makina ve elektronik
mühendisliği alanlarının birleşmesi anlamında "mekatronik" kelimesini
kullanmıştır.
·
Mekatronik 1980'li
yılların başlarına kadar elektriklendirilmiş mekanizma anlamına gelmekteydi.
1980'lerin ortalarında, mekanik ve elektronik arasındaki sınırı ifade etmeye
başlamış, bu yıllar boyunca, mekanik sistemlerin performansını artırmak,
boyutlarını küçültmek ve maliyetlerini azaltmak için mikrokontrolörlerin bu
sistemlere eklendiği ortak bir disiplin haline gelmiştir. Mekatroniğin bu on
yıl sürecindeki uygulamalardaki hızlı gelişimi, disket sürücülerini, sayısal
kontrollü makina gereçlerini, endüstriyel robotlarını, otomobil motorlarını ve
kilitlenmeyen fren sistemlerini (ABS) de içine almıştır. 1990'ların önemli bir
özelliği olan komünikasyon teknolojileri kullanımının giderek artması
dolayısıyla geniş ağlara bağlı sistemler kurmak mümkün olmuştur.
·
Bügün
"Mekatronik" terimi çoğu kendi alanında büyük gelişme gösteren bir
çok teknolojik alanı kapsamaktadır. Her teknoloji alanı mekanik ile elektroniği
birleştirme temel mantığına sahip olmuştur, ama şimdi bu daha fazlasını
kapsamakta özellikle yazılım ve bilgi teknolojilerini de içine almaktadır.
·
Mekatroniğin kısa
tarihi boyunca oluşan bir önemli eğilim de sistemlerin ve bileşenlerinin
minyatürleştirilmesidir. Aslında bazı sistemler (sensör, aktüatör ve kontrol
devreleri de dahil) o kadar ufaltılmıştır ki bunlar gelişmiş yarıiletken üretim
teknikleriyle tek bir silikon çip içinde bile yerleştirilebilir hale
gelinmiştir. Mesela ince bir yavaşlama ölçüm cihazı otomobillerdeki hava yastığını
aktif hale getirebilmektedir.
·
Diğer önemli bir
eğilim ise, CCD görüntü algılama ve LED-bağlı nesne ve mesafe sensörleri,
malzeme işlemek için kullanılan elektromekanik tahrik elemanları yerine
kullanılmaya başlanan laser tahrik elemanları, fiber-optik ve alt sistem
bağlantıları için kullanılan LED gibi iletişim sistemleri ile çeşitli LCD,
floresan, plazma ve diğer gösterge cihazları da dahil olmak üzre optoelektronik
bileşenlerin kullanılmasındaki hızlı artış olmuştur.
·
"Mekatronik"
kelimesi aynı zamanda Avrupa Kıtası'nda da yıllardır kullanılmaktadır. Her ne
kadar Amerika ve İngiltere'de ayrı bir çalışma ve uygulama alanı olarak kabulü
yavaş gerçekleşse de, lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinde açılmakta
olan ders sayısındaki artış, mekatroniğin bütün dünyada ayrı bir disiplin
olarak kabul edildiğinin bir göstergesidir.
Bu yazı Kocaeli Üniversitesi'nin mekatronik.kocaeli.edu.tr linkinden alınmıştır.
Konuyla ilgili diğer linkler:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder